10/28/16

पटेल कॅश अँड कॅरी

"पटेल कॅश अँड कॅरी"
मी स्वतःशीच हसले, हे वाचून. 
आत गेल्यावर
बचकभर गवार कोंबली  
हातातल्या पारदर्शक प्लॅस्टिकमधे 

इथले व्यवहारही असेच. 
पारदर्शक पिशवीत दिसतात हिरव्या तजेलदार भाज्या 
पण आतून बेचव, कधी राठ.
बघा, पटेल, तर यू कॅन कॅश इन 
अँड कॅरी ऑन
समहाऊ.

आधी आधी चीजचॉकलेटं
खाल्ली ओ येईस्तोवर 
पण मूळचा कांद्या-मुळ्याचा, आलं-लसुणाच्या वाटण्याच्याही वास 
(का सहवास!) जाता जात नाही घरातून 
कितीही कॅण्डल लावल्या तरीही.
लोकही विचारतातच आवर्जून, "तुम्ही वडाभात कसा करता?"
आणि वडीलमाणसं तर सदा कानामागे 
"मेरा भरीत महान" गुणगुणतच असतात. 
फक्त पुढे हे पालुपद जोडून, की "आम्ही म्हातारी माणसं,
तेव्हा बघा...
पटेल तर!"

देशातून परत येतांना मात्र 
काय भरू काय नको होत राहतं
पापडासारखे मनाचे पीळ तिकडून आणायचे सहज  
इथे येऊन कडक कोरडे वाळवून घ्यायचे 
कारण ज्यादिवशी सगळी शक्ती संपलेली असते 
त्यादिवशी खिचडीला 
त्यांचाच आधार होतो 
पण नाहीच आणता आले, तर आहेच 
पटेल - कॅश अँड कॅरी 
पटेल - तुम्हालाही हळूहळू, पटेल 

रोजचीच त्रेधातिरपीट: कधी ही कणीक, कधी ती 
तरीही 
कॉइलवर, कितीही रक्त आटवलं 
तरीही 
क्षणात वातड वातड होणाऱ्या 
त्या वैतागवाण्या पोळ्या!

त्यावर उपाय म्हणून की काय 
मसाल्यात गच्चं भरलेला
गंधास्वादाचा संस्कार
आजकाल सढळ हातानेच करू लागले आहे 
कधीकधी तर भसकन पडतोच! 
मग शेजारीच नव्हे, तर पोरंही नाकं वाकडी करत विचारतात 
"मॉमी, इट सीम्स यू मेड युअर मंथली ट्रिप टू दॅट...
व्हॉचामा कॉल इट...पटेल?"


पण विसरू देत नसतो इथला बर्फ 
तुम्हाला तुमचं गोठलेलं वास्तव 
रस्तेच बंद होतात तेव्हा, ब्रेड ऑम्लेट, पास्ता, सूप 
भगवावंच लागतं 
पण शनी-रवी त्या पटेल मधली गर्दी बघून 
कधी असंही वाटतं: 
की वी शूड बी एबल टू कॅरी ऑन
विदाउट धिस........पटेल!

खूपशी स्वप्नंही मग पडून राहतात 
महिनोंमहिने फ्रीजरमध्ये 
दामटून, वा दयेपोटी, पोरं झोपलीच लवकर 
तर दोघांनी पिक्चर बघत 
एकमेकांना चमच्या-चमच्याने भरवायची.
जस्ट हीट अॅंड सर्व्ह!

अळणीच रुटीनवर, रोज भांडणांच्या फोडण्या 
घालायच्याही...दोघांनीच मिळून 
पण धुराने वाजणाऱ्या भोंग्याने 
ओशाळंही व्हायचं लागेचच! कारण पटेल, न पटेल 
तरी शेवटी हीच कॅश कॅरी करायची आहे 
जन्माची पूंजी- म्हातारपणी!

पहिल्यांदा पाऊल टाकलं होतं 
देसी ग्रोसरीत, तो क्षण...
अजूनही आठवतो 
विस्फारलेल्या डोळ्यांनी म्हंटलं होतं
"अय्या! खरंच इथे सगळंच मिळतं की!"
आता वाटतं, खरंही आहे ते......
पटेल, हळूहळू पटेल.
कॅश अँड कॅरी. 
ऑन.  





10/26/16

'Tis the season of Diwali

इथे क्रिसमसच्या सुमारास सगळ्या रेडिओ स्टेशन्सवर नाताळची गाणी लागतात. ती मला तर आवडतातच, पण लहान मुलांना अगदी वेडंच करतात. आमचं पिल्लू गेल्यावर्षी "Santaclaus is coming to town" म्हणून म्हणून आमचे कान पिकवत होतं, आणि त्याच्या पलिकडल्या वर्षी त्याला "Rudolf the red-nosed reindeer" मधला रुडॉल्फच हवा होता! रेनडियरची बाहुली शोधायला मी किती वेबसाईट पालथ्या घातल्या होत्या त्याची गणना च नाही!

पण आपल्या दिवाळीची अशी कुठली गाणी नाहीयेत, त्यामुळे मला छोट्याला काहीच शिकवता आले नाही. चित्रपटगीतं एकतर चांगली नाहीत, किंवा छोट्यांना गाता येतील अशी नाहीत. मग काय करायचे? त्याच सुमारास मी इथल्या मराठी शाळेत शिकवत असे. तिथे मुलांना "Sunday, Monday, Tuesday, Wednesday..."च्याच चालीत
"रविवार सोमवार मंगळवार बुधवार..." हे गाणे आम्ही शिकवायचो. मग त्यावरून मला सहज सुचले:

'Tis the season of Diwali, 
Fala lala la la lalala
Eat some yummy ladoo chakali, 
fala lala la la lalala
Let's make colorful Rangoli
Fala la lala la, lalala
Celebrating with family
Fala lala la la lalala
Paper-lanterns in the alley (आकाशकंदील हो!)
Fireworks will make us jolly
Fala lala la la lalala

'Tis the season of Diwali
Fala lala la la lalala
Ravan was a big bad bully
Lord Ram beat him for us, thankfully. 
Let's welcome him home, merrily
Light up lamps to show it truly!
Fala lala la la lalala

मराठी सणांचं गाणं इंग्रजीत, तर ख्रिसमसचं गाणं मराठीत म्हणायचं, म्हणजे ख्रिसमसप्रमाणेच दिवाळी, आणि मराठी, हीपण मुलांना जवळची वाटू लागतील, अशी आशा!
आणि हो, सर्वांना मनापासून

!!शुभ दीपावली!!


10/17/16

दिल है, महफ़िलमें भी तनहा हो सकता है

दिल है, महफ़िलमें भी तनहा हो सकता है 
जो पाया था, वो ही अक्सर खो सकता है 

जाँ से जाते जाते हमने ये समझा 
बारिश में पत्थर को देखो, रो सकता है 

जज़्बातों के ढ़लते मौसम जाते रहें 
यादें तो फिर हर कोई पिरो सकता है 

अपनी ख़ताएँ गिनने वाले कम न हुए 
हम जो कर गुजरे वो किससे हो सकता है!

दर्द को सुननेवाले अबके कहाँ मिले 
ख़ुशियों का बाज़ार लगा है, वो सस्ता है 

तुमसे उम्मीदें तो थीं पर फिर सोचा 
उम्मीदों से हारे कच्चा वो रिश्ता है 

शहर था खाली, दोस्त नही थे, पर खुश थे 
राह उजड़ने की देखे, दिल वो कब बसता है 

हमसे पूछो मत हाल-ए-दिल अपनी कहो
प्यारा लगता है वो बच्चा जो हँसता है 

काश के हम भी होते सूखे पात की तरह 
कागज़ के पन्नो में सिमटा सो सकता है